Aracı kurumların batması nedeniyle mağdur olan binlerce yatırımcı için paralarını geri alma umudu doğdu. Ancak bunun için yatırımcıların aracı kurumun iflas döneminde alacaklarını ’aciz belgesi’ne bağlamış olmaları gerekiyor. Uzmanlar bu şart nedeniyle 25 bin mağdurun çoğunun bu haktan yararlanamayacağına dikkat çekiyor.
Dün Meclis Genel Kurulu’nda kabul edilip yasalaşan yeni Sermaye Piyasası Kanunu’nda aracı kurum iflasları nedeniyle zora düşen yatırımcıları da ilgilendiren bir bölüm var. Yeni yasaya göre 18 Aralık 1999’dan önce tüm yetki belgeleri iptal edilen aracı kurumların yatırımcılarının sermaye piyasası faaliyetlerinden doğan alacaklarının ödenmesini sağlayacak bir ’Özel Fon’ kurulacak. Bu fonun idare ve temsili, Yatırımcıları Tazmin Merkezi (YTM) tarafından yürütülecek.
Ancak yasaya göre söz konusu aracı kurum alacaklılarına Özel Fon’dan ödeme yapılabilmesi için ilk şart 18 Aralık 1999 tarihinden önce veya sonra haklarında iflas davası açılmış olması. İkinci şart ise iflas tasfiyesinde alacakların borç ödemeden aciz belgesine bağlanmış olması. Bu iki şartı sağlayan yatırımcılar düzenlemenin yürürlüğe girmesinden itibaren 2 yıl içinde iflas masasına alacağını yazdırabilecek.
31 Aralık 2012 tarihine kadar bir alacak sahibine yapılacak ödeme tutarı, 18 bin 729 lirayı aşamayacak. Bu tutar, 1 Ocak 2013 tarihinden sonra her yıl ilan edilen yeniden değerleme katsayısı oranında artırılacak.
ÇOĞU YARARLANAMAZ
Yasadaki yeni hükmü değerlendiren Sermaye Piyasası Yatırımcıları Derneği (SPYD) Başkanı Arif Ünver, söz konusu maddenin son derece önemli olmakla beraber, maalesef tahmin edildiği kadar büyük bir yatırımcı kitlesini ilgilendirmediğine dikkat çekti. 90’lı yıllarda sermaye piyasalarında karanlık dönemlerin yaşandığına işaret eden Ünver, yaşanan iflaslarda en büyük sıkıntının yatırımcıların hisse senedi sahipliklerini ispat edememeleri olduğunu belirtti. Ünver, yeni düzenlemede de buna yönelik bir kolaylaştırma yapılmadığını vurguladı.
Ünver, şunları anlattı:
"Günümüzde her bir yatırımcının varlıkları, isim bazında kaydı tutularak saklanıyor ama 90’lı yılların başında tek hesap dediğimiz yöntem mevcuttu, isim bazında saklama yoktu. İlgili aracı kurumlarda hisse senetleri toplam baz alınarak saklanıyordu ve maalesef isim bazında kurumların insiyatifindeydi. Hal böyle olunca telafisi imkansız usulsüzlükler yaşandı ve tasarruf sahipleri çoğu zaman varlıklarını ispatlayamadı. Yeni uygulamadaki ilgili madde aracı kurum hakkında iflas davası açılması ve tasfiyede alacakların borçlar ödenmeden ACİZ BELGESİ’ne bağlanmış olması şartını arıyor. O tarihlerde isim bazlı saklama sorunu ve yatırımcı bilinç düzeyi problemlerinden dolayı, çok büyük bir kitlenin söz konusu maddeden faydalanmasını beklemiyorum."
SIKINTI SÜRER
Borsa Yatırımcıları Derneği (BORYAD) Başkanı Ali Bahçuvan da geçmiş dönemlerdeki iflaslarla ilgili yaklaşık 25 bin kişinin mağdur olduğuna dikkat çekti.
SPK bünyesinde daha önce de buna benzer bir ödeme fonunun olduğunu ancak iflas masasındaki sıkıntılar nedeniyle alacaklıların mağduriyetinin devam ettiğini belirten Bahçuvan, şöyle konuştu:
"Yatırımcıların elinde aracı kurumların ekstre ve hesap fotokopisi gibi belgeler var. Ancak o dönem aracı kurumlardan çifte hesap programı kullanan, izinsiz ve yetkisiz acenta kullanan ve dogru düzgün belgeleme yapmayan aracı kurumlar vardı. Bu kayıtlar iflas masasına gidiyor. Fakat SPK ve Takasbank tarafından kabul görmeyebiliyor, dava açılıyor, süreç uzuyor. Bu sistemde de yeni fonda sıkıntı bitmeyecek gibi gözüküyor."
